این روزها، خرید آسانتر از همیشه بهنظر میرسد و همانطور که سیستم باربری میتواند کالاها را تا دورترین نقاط جهان برساند، نظام بانکداری در کشورهای جهان هم طوری با هم هماهنگ شدهاست که چنین نقلوانتقالاتی ممکن باشد. البته داستان حواله بانکی، به امروز و دیروز خلاصه نمیشود اما از پیشرفت تکنولوژی تاثیر پذیرفته تا به شکل امروزی در بیاید. در این مطلب، نگاهی به انواع حواله های بانکی داریم و از تاریخچه پیدایش این ابزار کاربردی مالی میگوییم؛ پس با تومن همراه باشید.
حواله بانکی چیست؟
اگر شما قصد داشته باشید تا مبلغ قابل توجهی را بهصورتی امن و مطمئن به فرد حقیقی یا حقوقی دیگری انتقال بدهید، میتوانید از حواله بانکی استفاده کنید. روشهای دیگری هم برای انتقال مبالغ قابل توجه وجه نقد وجود دارد؛ مانند نقلوانتقال بین بانکی و چکهای تضمینی که هریک برای موارد خاصی بهکار میروند. حوالههای بانکی در کنار حوالههای پولی -که از طرف موسسههای مالی خصوصی صادر میشوند و با دریافت وجوه نقدی قابل دریافت هستند- از جمله سندهای رایج جهت انتقال مبالغ پرداختی بالا بهحساب میآیند.
نکته قابل ذکر اینکه، حوالههای بانکی برای انتقال وجوه در سیستم بانکی داخلی کاربرد دارند و اگر بخواهید مبلغی را به خارج از کشور منتقل کنید، به حواله ارزی نیاز خواهید داشت.
انواع حواله بانکی
امروزه بیشتر خدمات بانکی داخلی بهصورت حوالجات، در دو قالب پایا و ساتنا انجام میشوند. برای اولینبار در سال 1385 سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) بهصورت الکترونیک برای سرعتبخشی به خدماترسانی مالی به مشتریان ارائه شد و سه سال بعد در سال 1388 نیز سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی (پایا) کار خود را آغاز نمود.
-
ساتنا یا سامانه تسویه ناخالص آنی
تفاوت عمده ساتنا و پایا در زمان و میزان وجوه قابل انتقال است؛ بهاینصورت که در انتقال با ساتنا، فرآیند پرداخت در زمان کاری بانک از شنبه تا چهارشنبه بین ساعات 8 تا 13 و پنجشنبهها از 8 تا 12 طی مدتی حدود نیم ساعت قابل انجام است. از این روش برای انتقال مبالغ بالا (حداقل 50 میلیون تومان) با دفعات کم استفاده میشود و برای درخواست آن حتما به شماره شبا نیاز خواهید داشت.
گفتنی است که ساتنا درحقیقت یک جایگزین آنلاین و مطمئن برای چکهای رمزدار بین بانکی محسوب میشود.
-
پایا یا اتاق پایاپای الکترونیکی
این نوع حواله بانکی، برعکس ساتنا طوری طراحی شده تا بتوان با آن مبالغ کم اما به دفعات متعدد جابهجا کرد؛ بنابراین بهواسطه آن میتوانید هر مبلغی را تا سقف 100 میلیون تومان به صورت آنلاین و تا 200 میلیون تومان با حضور در بانک ارسال نمایید. علاوهبراین، از مزایای پایا میتوان به واریز زمانبندی شده وجوه و ارسال گروهی هم اشاره کرد.
ارسال مبالغ با پایا در زمانهای معین و ثابت انجام میشود و از آنجا که این نوع پرداخت بهصورت غیر آنی انجام میشود، اگر مهم است چه زمانی مبلغ را ارسال کنید، توصیه میکنیم تا در ابتدای روز نسبت به پرداخت اقدام نمایید تا در اسرع وقت فرآیند پرداخت انجام شود.
این را هم در نظر بگیرید که حواله نوع پایا پس از حواله ساتنا به مشتریان ارائه شدهاست؛ بنابراین، تلاش بر این بوده تا ایرادات موجود در نوع ساتنا در نوع بعدی جبران شود.
واریز وجه حواله بانکی چقدر طول میکشد؟
پاسخ این سوال بسته به نوع حواله، بانکی که آن را صادر کرده و زمانی که شما برای دریافت آن اقدام کردهاید، میتواند متفاوت باشد. پیشنهاد ما این است که با توجه به آنچه درمورد انواع حواله بانکی توضیح دادیم، بهترین گزینه را با توجه به شرایط خود و مبلغ مورد نظر انتخاب و ترجیحا در اوایل شروع وقت کاری (تا قبل از ظهر) به بانک مراجعه کنید. با اینکار معمولا پرداخت در همان روز انجام میشود؛ در غیر اینصورت، انتقال وجه به اولین روز کاری پیش رو موکول میگردد و این چیزی نیست که کسی دلش بخواهد برایش اتفاق بیوفتد!
حواله های بانکی بین المللی (حواله ارزی)
نمیتوان تاثیر تحریمها بر نقلوانتقالات بانکی را نادیده گرفت و حواله های ارزی هم از این قاعده مستثنی نیستند. این نوع حواله به دو نوع کلی وارده و صادره شناخته میشود و از طرف دیگر، از نظر زمان انتقال هم حواله های ارزی به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشوند.
حواله ارزی صادره بهمنظور ارسال ارز استفاده میشود که معمولا بهواسطه بانک یا صرافی انجاممیپذیرد. در مقابل، حواله ارزی وارده به جهت دریافت ارز صادر میشود که برای استفاده از آن فرد باید کارت شناسایی یا پاسپورت خود را ارائه نماید.
حواله ارزی مستقیم، همان سوئیفت است که از سریعترین و امنترین روشهای انتقال پول بهشمار میآید و برای انتقال پول با آن به زمانی حدود 2 تا 3 روز کاری نیاز است. حواله ارزی غیرمستقیم هم مشابه سوئیف عمل میکند با این تفاوت که به زمانی بین 4 تا 7 روز کاری نیاز دارد تا نقلوانتقال انجام شود.
نگاهی به تاریخچه حواله بانکی
پیشینه حواله بانکی بیشتر از آن است که اکثر ما فکر میکنیم. برخی کارشناسان، تاریخچه حواله بانکی را به تجار عرب نسبت میدهند و برخی به بازرگانان ایرانی؛ چنانکه وجود کلمه «برات» که با حواله هممعنی است هم این ادعا را تایید میکند. اما گذشته از این اختلافها، در زمانهای قدیم که انتقال پول در مقادیر زیاد کار سختی بود و کاروانهای بسیاری مورد حمله دزدان قرار میگرفتند، این راه حل خلاقانه به نجات بازرگانان آمد. بهاینصورت که بازرگان در محل زندگیاش پولی را به فردی پرداخت میکرد و در ازای آن نامهای میگرفت که به او اجازه میداد تا در شهر دیگری از یک نفر دیگر به میزانی که در شهر اول پرداخته بود -با ارائه نامه- پول دریافت کند.
در کشورهای اروپایی اما قرن 13 میلادی بود که استفاده از این روش برای جابهجایی پول رواج پیدا کرد. همچنین در آمریکا، سابقه استفاده از این تحول اقتصادی به زمان ایجاد سیستم تلگراف، و استفاده از این روش توسط شرکت وسترن یونیون باز میگردد؛ شرکتی آمریکایی که تا به امروز هم فعال است و پانصد هزار شعبه در سراسر دنیا دارد.
در این مطلب، شما را با انواع حوالههای بانکی آشنا کردیم و همچنین به ذکر تاریخچه این عنصر تاثیرگذار و مهم اقتصادی در تجارت پرداختیم. شما بیشتر از کدام حوالجات بانکی استفاده میکنید؟